Ekonominin Lokomotifi İnşaat Oldu
2010'da 60,8 milyar lira olan konut kredileri, 2011'de 74 milyar 590 milyon liraya yükseldi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, Türkiye ekonomisinin lokomotifi inşaat sektörünün 2011'de ekonomiye 300 milyar lira katkıda bulunduğunu söyledi. Geçen yıl alınan konut yapı ruhsatları ve yapı izinlerinin küresel kriz öncesi rakamları geride bıraktığını belirten Gökkaya, 2011'de 642 bin 972 adet konut ruhsatı, 547 bin 635 adet de konut yapı izni alındığını kaydetti. GYODER için Dr. Can Gürlesel, 'Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2011' ve 'Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektörü 2011 4. Çeyreği' başlıklı iki rapor hazırladı. Raporları bir basın toplantısıyla GYODER Başkanı Işık Gökkaya açıkladı. Anadolu illerinde gayrimenkul sektörünün gelişiminin daha belirgin olduğunu belirten Gökkaya, İstanbul, Ankara, İzmir dışındaki bu illerin konut satışlarındaki paylarını yüzde 58,3 ile artırmaya devam ettiğini kaydetti.
Gökkaya'nın açıklamalarına göre 2011 yılında konut satışları 2010 yılının üzerine çıktı. Sözleşmeli satışlar hariç olmak üzere 419 bin adet tapu devri gerçekleşti. 2011'de inşaat sektöründe de kaydedilen büyümeyle birlikte, inşaat maliyetlerinde de artış yaşandı. 2011'de inşaat maliyet endeksi konutta bir önceki yıla göre yüzde 14 artarak 168,5 seviyesine yükseldi. Konut fiyatları 2011'de, kriz öncesi 2007 rakamlarına ulaştı. 2007'de 100 olan endeks 2011'de 100,8 olarak gerçekleşti. Konut kiralarında ise 2011 yılı 2007 yılının 1,7 puan gerisinde kaldı. 2007'de 100 olan konut kira endeksi 2011'de 98,3 olarak gerçekleşti.
Küresel dalgalanma ortamına karşın yabancıların Türkiye'ye güveni 2011 yılında da sürdü. 2011'de yabancıların Türkiye mali riskleri 235,3 milyar dolarla 2007 ve 2008 yıllarının üzerinde gerçekleşti. Yabancıların doğrudan gayrimenkul yatırımları arttı. Ticari gayrimenkule yabancı girişinde artış oldu. Türkiye'de yabancıların sahip veya ortak oldukları alışveriş merkezi (AVM) sayısı 69'a, bunların kiralanabilir alanları ise 2 milyon 417 bin metrekareye yükseldi. Türkiye'de toplam perakende harcamaları 2011'de 266,6 milyar dolara ulaştı. 2011'de AVM yatırımları da yeniden canlandı. 2010'da 6,29 milyon metrekare olan AVM kiralanabilir alanı 2011'de 1,271 milyon metrekare büyüyerek 7,561 milyon metrekareye ulaştı.
Işık Gökkaya, inşaat sektöründeki gelişimi şöyle yorumladı: "Küresel kriz sonrası öngördüğümüz gibi 2010 normalleşme ve iyileşme, 2011 yılı ise yeniden büyüme yılı oldu. Kriz sonrası yeni dönemde Türkiye gayrimenkul sektörü, uluslararası yatırımcıların gözdesi olarak istikrarlı ve sürdürülebilir bir büyüme yakaladı. Gerçekleşen toplam inşaat yatırımlarının büyüklüğü de sektörün Türkiye ekonomisindeki itici gücünü ortaya koydu. İnşaat yatırımları, toplamda 118 milyar lirayla tarihi bir rakama ulaştı. Bu rakamda kamu sektörü 41,5 milyar liralık harcama gerçekleştirdi. Özel sektör ise 76,5 milyar lira toplam inşaat harcamalarıyla rekor kırdı. İnşaat sektörü, 2011'de Türk ekonomisine yaklaşık 300 milyar lira katkıda bulundu. Türkiye gayrimenkul sektöründe, büyük illerin yanı sıra diğer illerin katılımıyla büyüme ve gelişme giderek derinleşiyor, daha sağlıklı, daha homojen bir yapıya kavuşuyor."
Konut kredilerindeki genişleme de sürdü. 2010'da 60,8 milyar lira olan konut kredileri, 2011'de 74 milyar 590 milyon liraya yükseldi. Takipteki konut kredisi tutarı 2009'da 962 milyon, 2010'da 860 milyon lira iken 2011'de 659 milyon liraya geriledi. 2010'da yüzde 5,53 olan konut kredilerinin GSMH içindeki payı 2011'de yüzde 0,23 artışla yüzde 5,76'ya çıktı. İstanbul, İzmir ve Ankara'nın 2008'de yüzde 60,6 olan konut kredilerindeki ortalama payı 2009'da yüzde 59'a, 2010'da 57,4'e, 2011'de ise 56,5'e geriledi. Diğer illerin ise payı yükseldi.